İŞ HAYATI VE EGZERSİZ
|
Spor
yapmanın çalışan kişilere olan etkileri nelerdir?
(Fiziksel ve psikolojik olarak) Spor yapmak fiziksel olarak daha zinde ve sağlıklı olmalarına katkı sağlayacaktır. Düzenli egzersiz yapmak kalp-dolaşım sistemi başta olmak üzere birçok hastalığa (yüksek tansiyon, koroner hastalıklar, obezite, şeker hastalığı, osteoporoz …) hatta kansere yakalanma riskini azaltacaktır. Spor yapan çalışanlar vücut ağırlıklarını daha rahat kontrol edilebileceklerdir. Daha zinde hale gelen çalışan bireyler, iş ve sosyal yaşantılarındaki yorgunluk, ağrı vb. yakınmaları daha az yaşayacaklardır. İş yaşantısının getirdiği stresle daha kolay baş edebileceklerdir. Fiziksel olarak zinde olan bireylerin kendilerine güvenleri daha yüksek olacak ve bu da iş hayatına olumlu yansıyacaktır. İş hayatındaki yorgunluğu, stresi daha iyi karşılayan ve dolayısı ile başarılı olan çalışanların iş dışı sosyal aktivitelere katılımları da artacaktır. Bu da bireyin kendisini daha mutlu hissetmesini sağlayacaktır. Hangi meslek grubunda olanlar mutlaka spor yapmalı? Bütün meslek grupları düzenli spor yapmalıdır. Sürekli masa başında oturarak çalışanlar için fiziksel aktivite yapmak daha fazla önemli gözükse de mesleği nedeni ile aktif olanların da düzenli fiziksel aktivite yapması yukarıda bahsedilen artılara sahip olmak adına önemlidir. Çalışan kişiler spor yaparken nelere dikkat etmeli? Öncelikle kolay yapabilecekleri ve keyif alabilecekleri aktivite türünü seçmelidirler. Aşırı çaba, zorlama ve yarışma (rekabetten) uzak bir egzersiz şiddeti ve de süresi belirlemelidirler. Egzersiz yaparken amacın kas ağrılarına sahip olmak değil yok etmek, sinirlenmek değil sakinleşmek (stres atmak), kalbi yormak, tüketmek değil dolaşımı artırmak, düzenlemek olduğu unutulmamalıdır. Egzersizin ara sıra, akla geldikçe değil düzenli yapılmasına özen gösterilmelidir. Aceleci olmayıp vücudumuzun egzersize uyumu beklenmeli, göreceli bir şekilde önce egzersiz süresi daha sonra tempo ve/veya şiddeti artırılmalıdır. Yapılan bir egzersizi takiben belli bir süre sık solumak veya çarpıntı olması doğaldır. Fakat bunun 3-5 dakikadan fazla sürmemesi gerekir. Eğer sürüyorsa egzersizin şiddeti veya süresi fazla demektir, azaltılmalıdır. Şirketler çalışanlarının spor yapma konusunda ne kadar duyarlı? Her ne kadar spor yapmaya olan ilgi ve duyarlılık toplumumuzda her geçen gün artsa da hali hazırda istenilen düzeyde olduğunu söylemek zordur. Sıklıkla zaman bulamamak ve/veya yorgunluk bahanesi öne sürülmektedir. Çalışanlar ne kadarı düzenli olarak spor yapıyor? Özellikle yaz mevsiminin gelmesi insanlarımızın spor yapmaya ilgisini artırsa da ülkemizde düzenli spor yapan sayısı batı toplumları ile karşılaştırıldığında ciddi azdır. Birçok ülkede insanlar işe yürüyerek veya bisikletle gitmeyi tercih ederken ülkemizde trafiğimizin, yollarımızın uygunsuzluğu vb. nedenler ile bu olanak da kullanılamamaktadır. Türk insanının genel anlamda spora yaklaşımı nasıl? İnsanımız aktif spor yapmaktan çok seyirci olmayı tercih etmektedir. TV ve yazılı basında egzersizin önemi işlendikçe, belediyeler olanaklar sundukça (yürüme, egzersiz alanları) ilgi ve yaklaşım artmaktadır. Vakti olmayanlara neler önerilebilir? İş vb. gerekçelerle eğer oturarak vakit geçirme konusunda fazla bir yol kat edilme olanağı yok ise en azından alınan kalori azaltılmalı, iş dışı zamanda olabildiğince aktif olunmayı çalışılmalıdır. İşe yürüyerek veya bisikletle gitmek denenebilir veya işyerine belli mesafede bir yere arabayı park edip veya toplu taşıma araçlarından bir durak önce inip geri kalan bölüm yürünebilir. Kesinlikle asansör kullanılmamalıdır. İş yerinde çay, kahve yürüyerek gidip alınabilir. Öğle arasında iş arkadaşları ile bir yürüme grubu oluşturulabilir. Çalışılan kurumda futbol, voleybol gibi takımlar oluşturulabilir. Günlük iş takvimi içinde fiziksel aktivite için zaman ayrılmalı ve hiçbir nedenle taviz verilmemelidir. Seyahatlerde kalınan otelin spor olanakları kullanılabilir. Alışveriş vb. aktivitelerde araba parkın en uzak yerine park edilip yürünülebilir ve alışverişten önce dükkânlar 1-2 tur atılabilir. Eğer zamanın çoğu evde geçiriliyorsa TV seyrederken aktif olunabilir. En basit olarak TV karşısına bir basamak yüksekliğinde bir yükselti koyup inme-çıkma tarzında bir egzersiz yapabilir. Sabahları erken kalkıp yürüyüş ve/veya ev işleri yapılabilir. Varsa düzenli bir şekilde köpek gezdirilebilir. Aile yürüyüşleri yapılabilir. Masa başında yapılabilecek kolay hareketler var mıdır? Masa başında ciddi enerji harcayacak hareketlerden çok sık kullanılan sırt bel kasalarını çalıştıracak hareketler ve ilgili kasları germe egzersizleri yapılabilir. Çalışanları spora teşvik etmek amaçlı olarak işverenlere ne düşüyor? Neler yapabilirler? İş yerinde sportif aktiviteler için çalışanlara spor yapmaya uygun yerler yapabilirler. Spor için saat ayırabilirler. Kurum bünyesinde spor hocaları barındırabilirler. Kurum içinde spor turnuvalar düzenleyebilirler. Fiziksel aktivitenin önemini içeren seminerler yapabilirler. Ayrıca işveren çalışanlarına örnek olmalı, iş yerindeki aktivitelere katılmalıdır. Bilimsel çalışmaların bulguları, çağımız sorunu olan obez kişi sayısındaki artışın yemedeki aşırı artıştan çok fiziksel aktivite düzeyindeki azalmadan kaynaklandığına işaret etmektedir. Herkesin her yerde, her zaman, en güvenilir, en ucuz ve en kolay yapabileceği aktivite tipi YÜRÜMEKTİR ve koşu kadar etkilidir. Yürüme programına nasıl başlayabilirim? Sorusunun yanıtı “Kapıyı açınız ve dışarıya çıkınız” olacaktır. Bütün günün yorgunluğundan sonra egzersiz yapmak için çok yorgun oluyorum” sıkça duyulan bir ifadedir. Egzersizi yapma gerekçenizin zaten zaman içinde bu enerjiyi sağlamak olduğunu unutmayın ve bu kısır döngüyü kırın. Sabah erken kalkıp veya öğle tatilinde yapmayı deneyin. Aceleci olmayın 1. gün sabah 5 dakika akşam 5 dakika yürüyüşle başlayın veya gün içinde en enerjik olduğunuz saatte yapmaya çalışın. |