SEZON ÖNCESİ DEĞERLENDİRME (TIBBİ VE FİZİKSEL UYGUNLUK), RUTİN SEZONAL TAKİP VE PERFORMANS TESTLERİ

Sezon öncesi değerlendirmeler sporcunun olası sağlık sorunlarını belirlemek ve fiziksel durumunu ayrıntılı bir biçimde ortaya koymak açısından önemlidir. Bu tür değerlendirmeler sadece performans sporcuları için değil spora yeni başlayan veya başlamak isteyen her yaşta birey için önemli ve değerlidir. Bu tür bir değerlendirmenin sonuçları ışığında kişinin risk taşıyan olası sağlık sorunlarını çözmek mümkündür. Ayrıca elde edilen bulgular ışığında kişiye özel egzersizler önerebilme şansı da elde edilir.

Bölümümüzde bu amaç doğrultusunda öncelikli olarak ayrıntılı sistematik bir tıbbi değerlendirme (kas-iskelet, kalp-dolaşım sistemi muayeneleri başta olmak üzere bütün sistem muayeneleri) ve kan analizleri yapılmaktadır. Ayrıca kişinin yaptığı spor branşı göz önünde tutularak genel dayanıklılık (maksimal test), anaerobik güç, kas kuvvet ve dayanıklılığı, genel psikolojik durum, vücut kompozisyonun belirlenmesi ile ilgili testler uygulanmaktadır. Test sonuçları ışığında kişiye ve branşına uygun antrenman önerileri verilmektedir. Bu testler ile sporcunun branşına ve düzeyine uygun özellikler temel alınarak fiziksel eksikliklerini belirleme ve yerine koyma şansı elde edilebilir. Bu eksikliklerin sporcunun yaralanma riskini artırması yanında sporcunun performansını da olumsuz etkileyeceği aşikardır. Performans sporcularında bu testleri antrenörün önerileri ışığında sezon içi dönemde de uygulamak performansı takip etmek açısından faydalıdır. 

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SPOR HEKİMLİĞİ RUTİN PERFORMANS TEST UYGULAMALARI


Maksimal test (aerobik test):
Metabolik ölçümlerin yapıldığı bu test branşa uygun olarak koşu bandı veya bisiklet ergometresinde uygulanmaktadır. Genel dayanıklılık düzeyini belirlemenin öncelikli olarak amaçlandığı bu test ile solunumsal parametreleri kullanarak anaerobik (oksijensiz ortamda enerji elde edebilme yeteneği) kapasite hakkında da bilgi sahibi olunabilmektedir. Tükenene kadar egzersizin sürdürüldüğü bu test sırasında maske ve hortum yardımı ile metabolik analizör içine nefesine veren sporcunun verdiği her nefes havasında oksijen ve karbon dioksit miktarı ölçülmektedir. Maksimal oksijen tüketim değerinin hesaplandığı bu testin sonucunda bireyin dayanıklılık (aerobik, oksijenli ortamda enerji elde edebilme yeteneği) kapasitesi belirlenmektedir.

Anaerobik test (Wingate test):
Bisiklet ergometresinde uygulanan bu test ile anaerobik güç (pik güç, ortalama güç, güçteki düşüş oranı ..) ve anaerobik güçteki devamlılık test edilmektedir. 30 saniyelik Wingate test düzeneğinin kullanıldığı bu test bölümümüzde anaerobik güçteki devamlılığı test etmek amacı ile aralarda 1’er dakikalık dinlenim verildiği 3 adet 30 saniyelik maksimal pedal çevirme testi şeklinde uygulanmaktadır. Bu test sonucunda bireyin yüksek tempoyu sürdürebilme ve güç oluşturabilme kapasitesi hakkında bilgi elde edinilmektedir.

İzokinetik Dinomometre kuvvet testi:
Sporcunun branşına göre diz, omuz … bölgelerinin kas kuvveti, dayanıklılığı gibi özellikler test edilmektedir. İzokinetik dinamometre  ile yapılan bu ölçümlerin sonucunda kas kuvvet özelliklerinin branşa uygunluğu belirlenmektedir.





Antropometri:
Sporcunun branşına göre diz, omuz … bölgelerinin kas kuvveti, dayanıklılığı gibi özellikler test edilmektedir. İzokinetik dinamometre  ile yapılan bu ölçümlerin sonucunda kas kuvvet özelliklerinin branşa uygunluğu belirlenmektedir.





Ayrıca branşa uygun bir kısım saha testleri de isteğe bağlı olarak saha şartlarında yapılmaktadır. Tıbbi değerlendirme ve fiziksel testler antrenör veya sporcunun talepleri ışığında çeşitlendirilmektedir.